bne IntelliNews – Bogate kraje Europy Środkowo-Wschodniej wciąż w tyle za Europą Zachodnią

Pomimo znacznego postępu od czasu przystąpienia do Unii Europejskiej, kilka krajów Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) nadal znajduje się w dolnej jednej trzeciej nowego indeksu dobrobytu Erste Group Research.

Indeks ocenia wszystkie 27 państw członkowskich UE w pięciu kluczowych kategoriach: gospodarka, gospodarstwa domowe, społeczeństwo, edukacja i zrównoważony rozwój. Gorsze wyniki nowych państw członkowskich UE na wschodzie bloku sugerują, że istnieje niewykorzystany potencjał dalszej konwergencji z Europą Zachodnią, stwierdził Erste.

Analiza Erste Group podkreśla mocne strony i wyzwania regionu CEE. „W ciągu ostatnich dwóch dekad kraje Europy Środkowo-Wschodniej niewątpliwie były w stanie pod wieloma względami znacząco dogonić swoich zachodnioeuropejskich odpowiedników, czemu sprzyja dynamiczny rozwój gospodarczy regionu Europy Środkowo-Wschodniej” – powiedział Fritz Mostböck, dyrektor ds. badań w Erste Group.

„Aby zapewnić osiągnięty dobrobyt i kontynuować proces nadrabiania zaległości, gospodarki regionu muszą lepiej wykorzystywać rynki kapitałowe i rozszerzać swoje systemy funduszy emerytalnych, aby w sposób zrównoważony finansować świadczenia emerytalne i zieloną transformację” – dodał.

Kraje EŚW wykazały niezwykły wzrost gospodarczy i niskie bezrobocie, co przyczyniło się do ich konwergencji z Europą Zachodnią. Wskaźnik zadłużenia regionu należy do najniższych w UE, a Czechy, Polska, Rumunia i Słowacja znajdują się znacznie poniżej unijnego limitu wynoszącego 60%. Pod względem tego kryterium Czechy i Rumunia znajdują się w pierwszej dziesiątce w UE.

Silny proces nadrabiania zaległości jest szczególnie widoczny w pięciu krajach Europy Środkowo-Wschodniej – Chorwacji, Węgrzech, Polsce, Rumunii i Słowenii – które znalazły się w pierwszej dziesiątce krajów pod względem wzrostu PKB w ciągu ostatnich pięciu lat. Z kolei Czechy i Austria odnotowały w tym okresie umiarkowany wzrost o 2,6%.

Pomimo niedawnej stagnacji gospodarczej, stopa bezrobocia w regionie CEE jest niska. Co więcej, równość dochodów w krajach Europy Środkowo-Wschodniej przewyższa tę w Europie Zachodniej, co odzwierciedla zarówno dziedzictwo historyczne, jak i skuteczną politykę redystrybucji.

W raporcie za główne wyzwania uznano słabo rozwinięte rynki kapitałowe i systemy emerytalne. „Region (…) wydaje się słabo rozwinięty pod względem systemów funduszy emerytalnych, co stanowi obciążenie dla budżetów gospodarstw domowych i finansów publicznych” – stwierdzono w raporcie. To niedorozwój może utrudniać zrównoważone finansowanie inicjatyw w zakresie emerytur i zielonej transformacji.

Zmiany demograficzne stanowią kolejne poważne wyzwanie „Zmiany demograficzne będą miały znaczący wpływ na rynek pracy w regionie” – czytamy w raporcie. Oczekuje się, że kurcząca się populacja w wieku produkcyjnym w Austrii i krajach Europy Środkowo-Wschodniej do 2050 r. osiągnie wskaźnik zależności osób starszych na poziomie ponad 50%, co zwiększy presję na systemy emerytalne repartycyjne i potencjalnie ograniczy wzrost.

Aby sprostać tym wyzwaniom, raport zaleca poprawę edukacji, szczególnie w obszarze umiejętności cyfrowych i sztucznej inteligencji oraz wspieranie badań i rozwoju. „Gospodarki regionu mogą przekształcić się w gospodarki oparte na wiedzy, wspierając badania, rozwój i edukację oparte na doskonałości” – sugeruje raport. Wprowadzenie nowych technologii zwiększających produktywność mogłoby pomóc zrównoważyć wpływ kurczącej się siły roboczej.