Tusk i von der Leyen żądają od Europy zwiększenia wydatków na obronność

Polski premier Donald Tusk i przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen wspólnie wezwali Europę do zwiększenia wydatków na własną obronę w obliczu zagrożeń dla bezpieczeństwa, które uwypukliła wojna Rosji na Ukrainie.

„Duże, dobrze wydane pieniądze na bezpieczeństwo europejskie powstrzymają wojnę od granic Europy na długi czas, a może na zawsze” – powiedział Tusk podczas przemówienia na Europejskim Kongresie Gospodarczym w Katowicach na południu Polski. „Jeśli będziemy silni, będziemy bezpieczni”.

„Gdyby Europa była lepiej przygotowana, gdyby Europa i europejscy przywódcy mieli dość wyobraźni wiele lat temu… to być może Rosja nie odważyłaby się zaatakować naszej przyjaciółki Ukrainy” – dodał.

Na tym samym wydarzeniu von der Leyen wezwała także Europę, aby „wydawała więcej na obronność, wydawała lepiej i wydawała po europejsku”.

Tusk podkreślił, że „Europa może i musi uniknąć konfliktu”, który nasilił się w ostatnich latach, zwłaszcza po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Aby tego dokonać, musi przekształcić swój sukces gospodarczy w lepsze zdolności obronne.

„My w Polsce nie tylko bardzo dobrze to rozumiemy, ale jesteśmy na to coraz bardziej przygotowani” – powiedział, dodając, że dalszy rozwój europejskiej obronności będzie wymagał ogromnych środków finansowych.

Polska wydała w ubiegłym roku na obronę równowartość prawie 4% PKB, co jest najwyższą względną kwotą w NATO. Tusk wezwał dziś UE do przekazania co najmniej 100 miliardów euro na wspólną obronę.

Szczególnie podkreślił potrzebę zapewnienia skutecznej obrony europejskiej przestrzeni powietrznej, skrytykował jednak fakt, że pomimo licznych „inicjatyw, dyskusji, spotkań, szczytów i zgromadzeń” nie podjęto żadnych realnych działań, aby to osiągnąć.

„Europa będzie bezpieczna, dopóki nad Europą będzie bezpieczne niebo. Pokazała to chociażby wojna na Bliskim Wschodzie i trwająca… wojna na Ukrainie” – powiedział. W zeszłym miesiącu Tusk wyraził zainteresowanie Polski przyłączeniem się do projektu budowy systemu obrony powietrznej „Żelazna Kopuła” w Europie.

Von der Leyen, która ma nadzieję na drugą kadencję na stanowisku szefowej Komisji Europejskiej w tym roku, również podkreśliła potrzebę inwestowania w europejski przemysł obronny.

„Obrona Europy jest zadaniem całej Europy” – stwierdziła. „Nie może być prawdziwego bezpieczeństwa… bez silnej gospodarki… Potrzebujemy dobrze prosperującego europejskiego sektora obronnego, aby tworzyć miejsca pracy”.

„I dlatego, kiedy zostanę kolejnym przewodniczącym Komisji Europejskiej, zaproponuję serię projektów obronnych będących przedmiotem wspólnego europejskiego zainteresowania, aby zapewnić możliwość uruchomienia, zaprojektowania, zbudowania i wdrożenia dużych projektów na europejskiej ziemi” – kontynuował von der Leyen daleko.

Zadeklarowała także zamiar utworzenia nowego stanowiska Europejskiej Komisji Obrony nadzorującej takie projekty, co zostało później pozytywnie przyjęte przez Tuska.

Von der Leyen podkreśliła jednak, że „główne działania zawsze pozostaną w rękach państw członkowskich”, a nie w Brukseli. „Zawsze będą odpowiedzialni za swoje wojska i wszystkie związane z nimi decyzje: rekrutację lub szkolenie, doktrynę, rozmieszczenie. To jest absolutna podstawa dla każdego państwa członkowskiego”.

Notatki z Polski są prowadzone przez niewielki zespół redakcyjny i wydawane przez niezależną fundację non-profit utrzymywaną z datków naszych czytelników. Bez Waszego wsparcia nie możemy robić tego, co robimy.

Źródło zdjęcia głównego: Grzegorz Celejewski / Agencja Wyborcza.pl

Alicja Ptak jest starszą redaktorką w Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla Reutersa.