bne IntelliNews – wiiw przewiduje lepszy rok 2024 dla wschodzącej Europy

Według zimowej prognozy Wiedeńskiego Instytutu Międzynarodowych Studiów Ekonomicznych (wiiw) dla 23 krajów regionu, perspektywy gospodarcze na rok 2024 znacznie się poprawiły w większości gospodarek Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej, zwłaszcza w państwach członkowskich UE.

„Oczekuje się, że dramatyczny spadek inflacji, gwałtowny wzrost płac realnych i wzrost spożycia prywatnego w połączeniu ze zbliżającymi się obniżkami stóp procentowych przywrócą wzrost gospodarczy na właściwe tory” – powiedział Richard Grieveson, zastępca dyrektora wiiw i główny autor prognozy zimowej, która ukazała się 30 marca br. ukazała się w styczniu.

Grieveson wskazał jednak na istotne ryzyko pogorszenia sytuacji, w szczególności przedłużającą się recesję w Niemczech, eskalację konfliktów na Ukrainie i w Strefie Gazy, zakłócenia w łańcuchach dostaw, np. w Morzu Czerwonym oraz możliwy wybór Donalda Trumpa na kolejnego prezydenta USA, który mógłby utrudnić ożywienie gospodarcze poważnie zagraża.

„Dominuje ryzyko geopolityczne, szczególnie w odniesieniu do następnej administracji USA oraz wojen na Ukrainie i na Bliskim Wschodzie” – stwierdził.

Szybko rozwijające się mniejsze stany

Zimowa prognoza wskazuje, że małe państwa Europy Południowo-Wschodniej to najszybciej rozwijające się gospodarki regionu. Oczekuje się, że Czarnogóra osiągnie w tym roku wzrost na poziomie 4,0%, w dalszym ciągu wychodząc z kryzysu związanego z pandemią i skutków inwazji Rosji na Ukrainę.

Mołdawia, która graniczy z Ukrainą i była jedną z gospodarek najbardziej dotkniętych wojną, będzie w tym roku rosła tylko nieznacznie wolniej, wynosząc 3,7%. Oczekuje się wzrostu na poziomie 3,6% dla Albanii i 3,5% dla Kosowa.

Oczekuje się, że Kazachstan, jedyna gospodarka Azji Środkowej uwzględniona w raporcie, odnotuje w tym roku solidny wzrost na poziomie 4,2%.

Spośród krajów UE najsilniejszy wzrost oczekiwany jest w Polsce i Rumunii, po 3,0%.

Oczekuje się, że w 2024 r. spadek odnotuje jedynie Estonia, a gospodarka skurczy się o 0,2%.

Według wiiw oczekuje się, że inflacja w krajach członkowskich UE w 2024 r. spadnie o ponad połowę i wyniesie średnio 4,7%. Podobny spadek przewidywany jest dla Bałkanów Zachodnich, gdzie średnia inflacja wyniesie 3,8%. Raport wskazuje na gwałtowny spadek inflacji w większości badanych krajów, z wyjątkiem Turcji, Rosji i Białorusi.

Trump grozi Ukrainie

Pomimo lepszych niż oczekiwano wyników w 2023 r., obejmujących wzrost o 5,5%, nieprzewidywalność kluczowej pomocy finansowej ze strony USA i UE doprowadziła do obniżenia prognozy wzrostu dla Ukrainy w 2024 r. o 1,2 punktu procentowego do 3,0%.

Silniejszego wzrostu nie należy się spodziewać wcześniej niż w 2026 r. Prognozuje się wówczas wzrost PKB na poziomie 6,0% – najszybszy w regionie – gdyż do tego czasu ma nastąpić ożywienie gospodarcze.

Grieveson ostrzega, że ​​zwycięstwo Donalda Trumpa może mieć poważne konsekwencje dla kraju.

Olga Pindyuk, ekspert ds. Ukrainy w wiiw, również wyraziła obawy związane z niepewnością gospodarczą. „Przy oczekiwanym deficycie budżetowym na poziomie 25% PKB, finansowanym w dużej mierze z pomocy Zachodu, ciągłe opóźnienia w zaciąganiu zobowiązań i wydatkach środków mają w sposób oczywisty niezwykle negatywny wpływ na zaufanie do ukraińskiej gospodarki” – stwierdził Pindyuk.

Raport ostrzega także przed przegrzaniem rosyjskiej gospodarki, która pomimo sankcji urosła w 2023 roku o 3,5%. Wydatki na obronę wzrosły do ​​6% PKB, najwyższego poziomu od upadku Związku Radzieckiego.

„Rosja jest w coraz większym stopniu zależna od kontynuacji wojny. Ogromne wydatki na to są jak narkotyk dla gospodarki. Oczywiście prowadzi to również do odpowiednich objawów odstawienia, jeśli lek zostanie zmniejszony lub odstawiony” – komentuje Wasilij Astrow, ekspert krajowy ds. Rosji w wiiw.

Oznaki przegrzania można dostrzec w dotkliwym niedoborze siły roboczej spowodowanym wojną i wzroście podstawowej stopy procentowej do 16% w wyniku inflacji. Wiiw zakłada zatem, że w 2024 r. wzrost zostanie ograniczony do 1,5%. Oczekuje się, że do 2026 r. Rosja będzie najwolniej rozwijającą się gospodarką w regionie.