Wstępne zdanie Anny Kareniny de Tolstoy należy do najbardziej znanych w literaturze światowej, ale ma szczególne znaczenie dla ekonomistów, dla których stanowi zasadę, którą można zastosować w wielu kontekstach i na wielu kierunkach studiów. Zasada Anny Kareniny głosi, że sukces wymaga kompleksowego spełnienia szeregu niezbędnych warunków, a brak któregokolwiek z tych warunków doprowadzi do porażki. W konsekwencji sukcesy są zasadniczo podobne, ponieważ odzwierciedlają obecność tego samego zestawu czynników, podczas gdy niepowodzenia są różnorodne, a każdy z nich wynika z własnych unikalnych braków.
Światowy kryzys gospodarczy związany z pandemią Covid-19 odwraca zasadę Anny Kareniny. Przyczyny wstrząsów wywołanych pandemią – blokady, zamknięcia granic, załamanie handlu, zakazy podróżowania i zmienność rynków finansowych – były powszechne wśród krajów i regionów, podczas gdy przewidywane ożywienie będzie naznaczone rozbieżnymi okolicznościami w każdym kraju i osobliwościami twojej politycznej odpowiedzi. Sukces w erze po pandemii będzie odzwierciedlał konstelację polityk i zdolności właściwych dla każdego kraju, w tym krajowe wskaźniki szczepień, integrację z dużymi blokami gospodarczymi, zdolność do zapewnienia bodźców fiskalnych i monetarnych oraz przywrócenie wypłacalności w sektorze prywatnym. Podczas gdy wszystkie „nieszczęśliwe” kraje są zasadniczo takie same, każdy „szczęśliwy” kraj będzie szczęśliwy na swój sposób.
Chociaż jakiekolwiek ożywienie narodowe zależy od cech kraju, sukces lub porażka głównych gospodarek i bloków gospodarczych będzie miał głęboki wpływ na perspektywy mniejszych gospodarek i krajów rozwijających się. Niedawny postęp we wdrażaniu szczepień w Stanach Zjednoczonych i innych rozwiniętych gospodarkach zwiększył oczekiwania co do globalnego ożywienia gospodarczego. Zgodnie z wiosenną edycją Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) Word Economic Outlook (WEO) z wiosny 2021 r. Światowa gospodarka ma rosnąć w tempie 6% w 2021 r., Powyżej tempa wzrostu 5,5%. szybsze niż oczekiwano ożywienie gospodarek rozwiniętych. Wspierane przez bezprecedensowe bodźce fiskalne i monetarne Stany Zjednoczone, Chiny i Europa Zachodnia są gotowe na szybkie ożywienie: oczekuje się, że roczny wzrost produktu krajowego brutto (PKB) w Stanach Zjednoczonych, Chinach i Europie Zachodniej wyniesie 6,4,8, Odpowiednio 4 i 4,5 procent w 2021 roku. Przewiduje się, że w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach (LAC) oraz w Europie i Azji Środkowej (ECA) wzrost wyniesie odpowiednio 4,4% i 3,6%, chociaż występują duże różnice między krajami.
Różnice w liczbie szczepień prowadzą do rozbieżności w prognozach wzrostu, ponieważ złagodzenie ograniczeń związanych z pandemią i przywrócenie mobilności, produkcji, handlu i podróży zależą od powszechnych szczepień. Chociaż ogólnie osiągnięto dobre postępy, duże różnice w wyszczepialności odpowiadają poziomom dochodu narodowego. Powolny postęp szczepień w krajach rozwijających się grozi utrudnieniem ich powrotu do zdrowia, jednocześnie zwiększając globalne ryzyko mutacji wirusa. Kilka krajów, które obecnie stoją w obliczu nowych fal zarażenia i / lub nowych szczepów wirusów, zostało zmuszonych do ponownego nałożenia ograniczeń i opóźnienia powrotu do normalnej działalności gospodarczej.
Drugim czynnikiem powodującym rozbieżne trendy ożywienia jest stopień, w jakim każdy kraj jest zintegrowany z międzynarodowymi łańcuchami wartości związanymi z gospodarkami rozwiniętymi. Światowa Organizacja Handlu (WTO) przewiduje, że w miarę ożywienia globalnej aktywności gospodarczej handel towarami wzrośnie w tempie 8,0% w 2021 r. Przywrócenie globalnych i regionalnych łańcuchów wartości również napędza kapitałowe dobra handlowe i nakłady pośrednie. Na przykład oczekuje się, że wzrost produkcji przemysłowej w Stanach Zjednoczonych przyspieszy ożywienie meksykańskiego sektora produkcyjnego ze względu na silną synchronizację między cyklami koniunkturalnymi obu krajów. Podobnie, biorąc pod uwagę ścisłą integrację wielu krajów rozwijających się w ETO z Unią Europejską, oczekuje się, że przywrócenie europejskich regionalnych łańcuchów wartości poprawi perspektywy wzrostu w całym ETO. Oczekuje się, że wraz z ożywieniem globalnej aktywności gospodarczej wzrosną ceny ropy, metali, żywności i innych towarów. Ożywienie cen surowców już napędzało wzrost w niektórych krajach AKE, w tym w Kazachstanie i Uzbekistanie, a także w krajach Ameryki Łacińskiej i Karaibów, takich jak Brazylia, Kolumbia, Chile i Peru. Podczas gdy wyższe ceny towarów są korzystnym wiatrem dla eksporterów surowców bogatych w surowce, będą przeszkodą dla importerów netto, zwłaszcza krajów rozwijających się, które są uzależnione od importu ropy. Handel usługami prawdopodobnie pozostanie na niskim poziomie i nie oczekuje się, że powróci do poziomu sprzed pandemii przed 2022 r. Sektory hotelarski i turystyczny pozostają najbardziej dotknięte kryzysem, a kraje Karaibów i Bałkanów zależne od turystyki borykają się z powolnym i niepewny problem z odzyskiwaniem.
Trzecie źródło rozbieżności leży w reakcji politycznej przyjętej przez władze fiskalne i monetarne. Kilka krajów stoi w obliczu presji inflacyjnej, która ograniczy zdolność ich banków centralnych do utrzymywania akomodacyjnej polityki pieniężnej. Ekspansywne postawy monetarne, szybki wzrost akcji kredytowej, deprecjacja kursu walutowego i rosnące ceny towarów zwiększyły presję inflacyjną w Brazylii, Kazachstanie, Meksyku, Rosji, Turcji i na Ukrainie. Wiele banków centralnych już podniosło referencyjne stopy procentowe w pierwszym kwartale 2021 r. Lub zasygnalizowało koniec cykli obniżania stóp. Chociaż jest to konieczne do kontrolowania inflacji, kryzys monetarny może zmniejszyć perspektywy szybkiego ożywienia, wywierać presję na stopy procentowe, stymulować odpływ kapitału lub osłabiać kursy walutowe. Bardziej rygorystyczna polityka pieniężna w gospodarkach rozwiniętych może również pogorszyć warunki finansowania rynków wschodzących i zintensyfikować zmienność przepływów kapitałowych, zwłaszcza w przypadku najbardziej wrażliwych gospodarek krajów ECA i LAC. Nawet przy braku zacieśnienia monetarnego rentowności 10-letnich obligacji amerykańskich gwałtownie wzrosły w pierwszym kwartale 2021 r., Wywierając presję na kursy walut rynków wschodzących, które mogą wymagać przyspieszenia zaostrzenia polityki pieniężnej.
Wzrosła również presja fiskalna, ponieważ rządy starają się przedłużyć nadzwyczajne wsparcie gospodarcze bez podważania zaufania inwestorów. Recesja wywołana pandemią doprowadziła do wzrostu deficytów i poziomów zadłużenia w wielu gospodarkach, zwłaszcza w krajach Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz w krajach AKE, z których wiele doświadczyło już szybkiego wzrostu zadłużenia przed 2020 r. Niezrównoważona dynamika zadłużenia może zmusić rządy do zniesienia podstawowych podatków zobowiązania pomocowe przed pełną konsolidacją szerszej naprawy. Chociaż przewiduje się, że deficyty budżetowe ogólnie zmniejszą się między 2020 a 2021 r., Oczekuje się, że utrzymają się one na wysokim poziomie w porównaniu z historycznymi standardami. Zmniejszenie przestrzeni fiskalnej osłabi zdolność wielu rządów do zapewniania bardziej cyklicznego wsparcia, chociaż Chile i Peru są godnymi uwagi wyjątkami w regionie Ameryki Łacińskiej i Karaibów, które mają dodatkową przestrzeń do dalszego wspierania aktywności gospodarczej. W ETO, mimo kurczenia się przestrzeni fiskalnej w wielu krajach, w tym na Bałkanach Zachodnich i na Ukrainie, unijny mechanizm naprawy i odporności zapewni znaczne dotacje Rumunii, Bułgarii i Polsce. Gospodarki surowcowe w Azji Środkowej mogą nadal zapewniać bodźce finansowane wysokimi cenami surowców. Jeśli trajektoria długu publicznego stanie się niezrównoważona, niektóre kraje mogą uciekać się do represji finansowych, aby uniknąć wzrostu kosztów kredytu, przyspieszenia inflacji i osłabienia swoich walut.
Ostatnim czynnikiem przyczyniającym się do nierównomiernego globalnego ożywienia jest względna wrażliwość sektora prywatnego w każdym kraju. Obciążenie zadłużeniem przedsiębiorstw na rynkach wschodzących i gospodarkach rozwijających się (EMDE) było na wysokim poziomie historycznym już przed wybuchem Covid-19: dzięki łatwemu dostępowi do międzynarodowych rynków kredytowych zobowiązania denominowane w walucie obcej nagromadzone w ciągu ostatniej dekady doprowadziły do niedopasowania walutowego między dochodami oraz obsługa zadłużenia, która zwiększyła podatność przedsiębiorstw na wstrząsy kursowe i zwiększyła awersję do globalnego ryzyka. Pod koniec 2019 roku zadłużenie przedsiębiorstw na Ukrainie, w Polsce, Słowacji i Słowenii kształtowało się blisko 50% rocznego PKB, podczas gdy w Bułgarii, Rosji i Turcji odsetek ten sięgnął ponad 70%. Poziomy zadłużenia przedsiębiorstw są stosunkowo niskie w regionie Ameryki Łacińskiej i Karaibów, z wyjątkiem Chile, gdzie zadłużenie przedsiębiorstw przekracza 100% PKB. Słabości korporacyjne w EMDE wzrosły dramatycznie podczas pandemii, szczególnie wśród firm z dużym zadłużeniem i tych działających w sektorach, które były szczególnie narażone na ekonomiczny wpływ COVID-19. Po pandemii decydenci w wielu EMDE skupili się na zapobieganiu przedwczesnemu prowadzeniu przedsiębiorstw do upadłości poprzez bezprecedensowy zastrzyk płynności i przyjęcie umiarkowanych środków umożliwiających bankom zwiększenie kredytów dla sektora realnego. Jednak tolerancja rządu zatarła granicę między spółkami niepłynnymi a niewypłacalnymi (tj. „Firmami-widmami”), a wskaźniki niewypłacalności nie w pełni odzwierciedlają pogorszenie jakości aktywów w sektorze finansowym. Wysokie premie za ryzyko korporacyjne wskazują na wysokie ryzyko niewypłacalności, a przedsiębiorstwa mające duże niespłacone długi mogą ograniczyć przyszłe inwestycje i wolniej rosnąć w perspektywie średnioterminowej. Rozbieżność w ścieżkach naprawy będzie odzwierciedlać względną zdolność krajowych decydentów do ułatwienia spłaty zadłużenia i zapewnienia skutecznego działania mechanizmów restrukturyzacji zadłużenia i struktur wypłacalności. Warunki te są szczególnie istotne w przypadku EMDE, gdzie struktury upadłości są generalnie słabsze i gdzie nieefektywna restrukturyzacja zadłużenia często prowadzi do nadmiernego zniszczenia kapitału, nawet w normalnych okolicznościach.
Pisarze pochodzą z Grupy Banku Światowego. Artykuł pochodzi z blogów Banku Światowego. (www.blogs.worldbank.org)
